در ارتودنسی ثابت اجزای کوچکی به نام براکت توسط مواد دندان پزشکی روی سطح دندان چسبانده می شود و بدون این که به دندان آسیبی برساند، توسط سیم ها و کش هایی مخصوص، دندان ها به سمت مورد نظر کشانده می شود. در روش ارتودنسی ثابت همه این اجزا ثابت بوده و بیمار نمی تواند به صورت دلخواه آنها را از دهان خود خارج کند و مانند ارتودنسی متحرک نخواهد بود که بیمار به آسانی آن را از دهان خارج کند. این روش معمولا برای درمان های دندانی قابل اجراست .
منظور از درمان ارتودنسی متحرک استفاده از پلاکهای متحرک می باشد که توسط خود بيمار در دهان قرار داده شده و در هنگام غذا خوردن و یا مسواک زدن از دهان خارج می شود ، بنابر اين نتيجه اين درمانها کاملا وابسته به همکاری بيمار با متخصص ارتودنسی است. هدف اوليه از اين درمان اصلاح روابط ،موقعيت و اندازه فک ها می باشد . پلاک ها ممکن است تک فکی و يا دو فکی “روی هر دو فک بالا و پايين” باشد . اين پلاکها از يک بخش اکريلی و يک سری اجزای سيمی تشکيل شده که پلاک را سر جای خود در دهان نگه می دارند .
روشی برای ردیف کردن دندانها بدون نیاز به براکت و سیم های ارتودنسی است. در این شیوه درمانی که به ارتودنسی ژله ای نیز معروف شده است یکسری از پلاک (ردیف کننده) های شفاف نازک به منظور مرتب نمودن دندانهای شما استفاده می گردد. این پلاک ها به صورت اختصاصی توسط تکنولوژی تصویربرداری سه بعدی رایانه ی ساخته می شوند. شما هر کدام از این پلاک ها را برای مدت دو هفته داخل دهان خود می گذارید و تنها هنگام غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بر می دارید. از اینرو در هر نوبت تعدادی ردیف کننده به شما تحویل داده می شود.
براکت های لینگوال به پشت دندان ها چسبانده می شوند و از این رو نامرئی خواهد بود . نام این براکت ها برگرفته از کلمه لاتین ” لینگوا ” به معنی زبان می باشد . این تکنیک مناسب افراد بزرگسالی است که ضمن تمایل به بهبود ظاهر و عملکرد دندان ها با ارتودنسی نمی خواهند دیگران از این درمان مطلع شوند . البته این براکت ها معمولا برای حرکات دندانی مختصر توصیه می شوند. استفاده از این نوع ارتودنسی صرفا با نظر متخصص ارتودنسیصورت می پذیرد .
دیمون یکی از انواع سیستم های ارتودنسی است که در آن براکت ها قابلیت باز و بسته شدن خودکار دارند . به عبارت دیگر وایر ارتودنسی بدون نیاز به کش یا گره استیل روی براکت ها نگهداری می شود . براکت درب کوچکی دارد که پس از قرارگیری وایر داخل آن بسته می شود . در براکت های سنتی معمولا از پلاستیک هایی با عنوان اورینگ برای حفظ وایر درون براکت استفاده می شود . از معایب این حالت این است که کش سبب فشردن وایر روی براکت و ایجاد اصطکاک زیادی می گردد .
در سیستم ارتودنسی فانکشنال از پلاک های فانکشنال استفاده می شود . سیستم های فانکشنال نوعی پلاک هستند که ناهنجاری های نوع ۲ و نوع ۳ را اصلاح می کنند. ناهنجاری های نوع ۲ از ناهنجاری های فکی به شمار می آید که در آن دندان های بالا جلوتر از دندان های پایینی هستند . پلاک های فانکشنال می تواند متحرک یا ثابت باشد که نوع متحرک آن بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد . معمول ترین ابزارهای فانکشنال متحرک از قطعات بالا و پایین جداگانه ساخته می شوند که باعث می شود فک پایین در یک موقعیت بهتر و جلو تر قرار بگیرد .
در دوره های دندانپزشکی عمومی، فرصت و امکان آموزش ارتودنسی جهت انجام درمان وجود ندارد به همین دلیل ، متخصص ارتودنسی پس از خاتمه دوره 6 ساله دندانپزشکی در رقابتی فشرده از میان انبوهی از دندانپزشکان علاقه مند به این این تخصص، موفق به ورود به دوره تخصصی ارتودنسی شده و به طور متوسط 3 سال فقط به فراگیری انواع مهارتهای ارتودنسی متحرک و ثابت مشغول می شود.
